Hoe je een drachtige geit optimaal voert is sterk afhankelijk van het aantal lammeren dat ze draagt en het drachtstadium. “Maar het begint altijd met een goede kwaliteit ruwvoer”, zegt Van den Bosch. “Dat is cruciaal. Bij de lammerenopfok streven de meeste geitenhouder volgens de dierenarts drie hoofddoelen na: vitale lammeren die vlot opstarten, weinig uitval, een goede groei en niet te veel behandelingen. Hij adviseert met klem om elke lammerperiode te evalueren en op basis daarvan een heldere strategie vast te stellen voor de volgende keer. “En deel die evaluatie ook met de voerspecialist en de dierenarts die op je bedrijf komt. Samen weet je meer. Eigenlijk wil je het lammerseizoen zo voorspelbaar mogelijk laten verlopen.” Daarbij speelt volgens Van den Bosch preventie een belangrijke rol; hoe kan ik van te voren al zien waar het mis gaat of kan gaan?
Eén van de stellingen die de dierenarts tijdens de ronde tafel deponeerde was; ‘Mijn voervoorlichter weet wel hoe je drachtige geiten moet voeren.’ “Natuurlijk weet hij of zij dat, nog veel beter dan ik als dierenarts! Maar er zijn meer invloeden dan alleen een goed berekend rantsoen. Denk bijvoorbeeld aan voeropnamewisselingen, uitdagingen met de smakelijkheid, broei, weegfouten of niet-representatieve kuiluitslagen. Diagnostiek in het bloed kan dan van grote waarde zijn. Door de metabole status van de drachtige geit in beeld te brengen kan het rantsoen tijdig worden bijgestuurd. Voeding heeft veel invloed op het aflamproces, de baarmoedergezondheid, de opstart van de lactatie en de vitaliteit van het lam. Daarom is het belang van goed samen werken echt cruciaal.”
‘Biest verstrekken volgens het label is voldoende voor een goede start van de lammeren.’ Dat was de tweede stelling die Van den Bosch deponeerde. Hierop ontstond er een levende discussie waarin allerlei aandachtspunten naar voren kwamen over biestvoorziening. “Is voldoende wel voldoende, hoe snel gaat de biest erin, gesondeerd of zelf opgedronken, wat voor biest, welk merk, geitenbiest gepasteuriseerd of niet… Hier kun je dus een hele dag over discussiëren”, concludeert de dierenarts. Ook hierbij is diagnostiek aan het begin van het lammerseizoen interessant om tijdig knelpunten te ontdekken en bij te kunnen sturen.
De derde stelling: ‘Bij longontsteking moet je de lammeren gewoon met antibiotica behandelen, vaccineren heeft geen enkele zin.’ Van Den Bosch en de geitenhouders waren het over het eerste deel van de stelling snel eens. Het tweede deel leverde wel discussie op. Ook hier biedt diagnostiek volgens de dierenarts uitkomst. “Door een dataset per bedrijf op te bouwen kun je gerichter vaccineren en ook behandelen. Dat werkt dus preventief en eventuele behandelingen worden effectiever.”
Huisvesting op roosters versus stro bij lammeren. Met beide systemen zijn goede resultaten te behalen. Van den Bosch: “Je kunt lammeren prima op roosters huisvesten. Qua diergezondheid is het vooral van belang dat lammeren schoon en droog kunnen liggen, de ammoniakconcentratie in de stallucht niet te hoog wordt en er geen tocht ontstaat. Ook is het goed om de ontwikkeling van het beenwerk goed in de gaten te blijven houden. Roosters hebben natuurlijk het voordeel dat je geen strokosten hebt en minder arbeid.”
Hoeveel lammeren laat ik jaarlijks geboren worden voor vervanging? Een vraag die best lastig te beantwoorden is. Er spelen namelijk veel factoren een rol. Volgens Van den Bosch is het bedrijfseconomisch interessant om hier goed over na te denken. Lammerenopfok kost veel geld. Wil je bedrijfsprocessen optimaliseren, dan ga je hier slim mee om. Centraal staat hoeveel het verwachtte vervangingspercentage van je geiten is, de verwachte worpgrootte en welke uitval je tijdens de lammerenopfok verwacht. Houd hierbij goed in de gaten dat ieder lam dat je opfokt een investeringen vraagt in voeding, veterinair, arbeid en energie.”
Lammeren optimaal opfokken vraagt de juiste voeding van drachtige melkgeiten en een goede voorbereiding van de aflamperiode en de opfok. “Daarbij moet alles kloppen”, besluit Van den Bosch. “Dat lukt alleen met een planmatige aanpak na een goede evaluatie van de vorige ronde. Kortom; start tijdig met de voorbereidingen.”