Wanneer het plotseling zo extreem warm is, in combinatie met een hoge luchtvochtigheid, gaan koeien er alles aan doen hun lichaam te koelen. Hierdoor gaat er veel bloed naar de huid en minder naar de inwendige organen zoals de baarmoeder, de lever en het maagdarmkanaal. Dit heeft effect op de ongeboren kalveren. Bij koeien is bekend dat kalveren, geboren uit moeders die tijdens de dracht ernstige hittestress ervaren, later als volwassen koe minder melk geven.
Doorlaatbaarheid darm neemt toe
Als gevolg van stress door hitte, worden de verbindingen tussen de lichaamscellen in de darmwand minder sterk. Er ontstaan ‘lekken’. De doorlaatbaarheid van de darm neemt daardoor toe. We spreken dan letterlijk van een lekkende darm. Bij een goed functionerende darm zijn de darmcellen goed aan elkaar gesloten, waarbij voedingstoffen wel kunnen worden opgenomen in de bloedbaan, maar schadelijke stoffen worden tegengehouden.
De darmwand is echter kwetsbaar, kwetsbaarder dan de penswand. Bij stresssituaties, zoals hitte, kan er een onbalans ontstaan in de darm waarbij een overaanbod aan koolhydraten (vaak zetmeel) zorgt voor darmverzuring. Hierdoor ontstaat er ook een onbalans in het bacteriemilieu in de darm en kunnen er gifstoffen worden geproduceerd die de darmwand beschadigen. Bij een beschadigde darmwand kunnen bacteriën en gifstoffen makkelijker naar binnen dringen en ontstekingsreacties veroorzaken.
Koelen blijft belangrijke maatregel
Het gevolg van deze aaneenschakeling van reacties is dat de opname van voedingstoffen door de darmwand vermindert. Ook gaat er veel energie naar het afweersysteem. Dit gaat direct ten koste van de gezondheid van de koe, de ruwvoerbenutting en de melkproductie. Het gevolg hiervan is dat de darm zijn ‘filterende’ werking verliest en minder goede bacteriën in het bloed kunnen komen. Hierdoor zal de weerstand van het dier, dat door de stress toch al onder druk staat, verder onder druk komen. Onder meer uierontsteking kan hiervan het gevolg zijn.
Naast voedingsmaatregelen blijft het koelen van de koeien een zeer belangrijke maatregel om negatieve gevolgen van hittestress te voorkomen.